کابل ۲۹حوت، باختر
همکاران محترم رسانه ها سلام برشما و روز تان بخیر!
هرچند در روزهای آینده، سخنگوی وزارت امورخارجه در یک نشست خبری، در مورد دست آوردهای وزارت امورخارجه طی سال روان هجری شمسی برای تان معلومات تفصیلی ارایه خواهد کرد، اما من با استفاده از این فرصت می خواهم یک نگاه گذرا به وضعیت روابط خارجی کشور طی یک سال گذشته و دست آوردهایی که داشتیم، برخی معلومات را با شما شریک سازم.
البته قبل از آن جا دارد خدمت شما یاد آور شوم که، پس از چاشت امروز، غرض اشتراک در نشست وزرای امورخارجه کشورهای عضو ائتلاف ضد داعش، به ایالات متحده امریکا سفر دارم.
در جریان این سفر علاوه از اشتراک در نشست وزرای امورخارجه کشورهای عضو ائتلاف ضد داعش، در نظر است تا با سرمنشی عمومی سازمان ملل متحد، و مقامات ایالات متحده امریکا از جمله وزرای امورخارجه و دفاع، و همچنان مشاور امنیت ملی ٬ و شماری از اعضای کانگرس این کشور دیدارهایی داشته باشم.
به هر حال؛ موارد بیشتر در رابطه به این سفر را وزارت امور خارجه بعداً با شما شریک خواهد ساخت. برخی از دست آوردهای وزارت امور خارجه افغانستان در سال روان در حوزه های مختلف از این قرار است:
حوزه ی منطقه، دیپلوماسی منطقه ای افغانستان بر هدف راهبردی تأکید دارد، و آن این است که "افغانستان امن و با ثبات"، می تواند پل ارتباط تجارتی و ترانزیتی بخش اعظم از آسیا بوده باشد.
از طریق افغانستان، منطقه پر جمعیت جنوب آسیا می تواند، انرژی مورد ضرورت خویش را از آسیای میانه تأمین کند، و همچنان افغانستان ظرفیت این را دارد تا نقطه وصل تجارتی و ترانزیتی میان آسیای میانه و شرق میانه باشد.
شما می دانید که هدف اصلی سازمان هایی کلان منطقه ای مثل ایکو، تسهیل روند تجارت و تزانزیت در سطح منطقه ما است، و ما به این باوریم که افغانستان امن و با ثبات، دست یابی این سازمان ها و کشورهای منطقه را به این هدف مشترک، بیشتر از هرچیز، تسهیل و تقویت میکند.
در راستای تحقق این هدف بزرگِ منطقه ای افغانستان، طی سال روان پروژه های بزرگ افتتاح شد:
1. افتتاح پروژه کاسا یک هزار که برق مازاد تاجیکستان و قرغیزستان را به پاکستان انتقال می دهد.
2. آغاز فاز اول کارهای عملی پروژه بزرگ تاپی که گاز ترکمنستان را به پاکستان و هند منتقل می دهد؛
3. امضای قرارداد ترانزیتی بندر چابهار میان افغانستان٬ ایران و هند که برای هرسه کشور اهمیت بالایی دارد؛
4. افتتاح خط آهن بین المللی آسیا در بندر آتا مراد- امام نظر ترکمنستان و آقینۀ افغانستان؛
5. آغاز همکاری ها پیرامون خط آهن پنج جانبه چین، قرغیزستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران؛
6. امضای یادداشت تفاهم احداث کمربند مشترک اقتصادی راه ابریشم (شما در جریان هستید که طی سال روان، برای نخستین بار اموال تجارتی تجار افغانستان از چین توسط ریل از مسیر آسیای میانه وارد بندر حیرتان شد)
7. نهایی سازی پیش نویس موافقتنامه راه ترانزیتی لاجورد که با امضای این موافقتنامه در اینده نزدیک، افغانستان یک مسیر خوبی را در جهت دست یابی به بازارهای اروپا بدست می آرد.
شکی نیست که، دست یابی به این هدف کلان منطقه ای، با چالش هایی نیز روبرو است، اما برای برداشتن این موانع، دولت افغانستان همواره تلاش و کار می نماید.
چنانچه که در صحبت های قبل از این نیز یاد آور شده ام ، بزرگترین مانع، چالش نا امنی و تروریزم است.
تأکید ما همواره این بوده است که باید کشورهای منطقه به این واقعیت تن بدهند که ریشه های اصلی تروریزم در بیرون از افغانستان است و در عین زمان، همه متوجه شده اند که، تهدید تروریزم تنها متوجه افغانستان نیست. البته باید گفت در این راستا ما دست آوردهای هم داشته ایم.
در سال روان چند توافق نامه همکاری های امنیتی را، با کشورهای همسایه و منطقه امضاء کردیم، و بر اجماع منطقه ای در برابر تروریزم تأکید داریم.
همچنان برای نخستین بار، امسال در اعلامیه پایانی کنفرانس قلب آسیا در امرتسر هند، همه کشورهای عضو و همکار، همه گروه های افراط گرای خشونت طلب در منطقه را، بدون تفکیک، به عنوان گروه های تروریستی نام بردند.
موضوع دیگری را که در این راستا همواره تأکید نموده ایم این است که، مبارزه با این گروه ها، به صورت همآهنگ میان همه کشورها صورت بگیرد، و برای این کار، نیاز به تدوین استراتیژی مشترک است که در اعلامیه کنفرانس قلب آسیا به آن اشاره شد و ما در راستای تدوین آن کار می کنیم.
در مورد مبارزه با ریشه های تروریزم، بحث اصلی ما در منطقه با پاکستان بوده، و امیدواریم که پس از دیدار اخیر مشاور امنیت ملی افغانستان، در لندن با مقامات پاکستانی و با حضور مشاور امنیت ملی نخست وزیر بریتانیا، بتوانیم به یک نتیجه خوب با پاکستان دست یابیم.
البته با برخی کشورهای دیگر، از جمله جمهوری اسلامی ایران نیز طی سال روان در جریان سفرهایی که شخص خودم، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور، و معاونین وزارت امورخارجه به تهران داشتند، پیرامون همکاری های امنیتی دو کشور در مبارزه با تروریزم بحث و گفتگوهایی خوب و سازنده ای صورت گرفت.
مسئله دیگری که در جریان سال روان نگرانی هایی را به همراه داشت، خبرهای از ارتباط تازه میان برخی کشورهای منطقه با گروه طالبان در افغانستان و در سطح منطقه بود.
در همین ارتباط در سفری که اخیرا به مسکو داشتم، این نگرانی ها را به صورت جدی مطرح کردیم، و طوریکه شما در جریان بودید ، پس از این تلاش ها، جانب مسکو ضمن تأکید بر همکاری با دولت افغانستان در زمینه های مبارزه با تروریزم، قاچاق مواد مخدر و سایر جرایم سازمان یافته، این نکته را به وضاحت اعلام داشتند که، هرگز گروه هایی مثل طالبان برای مسکو مشروعیت نداشته و نخواهند داشت.
اگر در موردی، تماسی با آن ها صورت گرفته، برای تشویق آن ها به زمین گذاشتن سلاح، قطع رابطه با سایر گروه های تروریستی، و پیوستن آن ها به روند گفتگوهای صلح، با دولت افغانستان بوده است.
همچنان در جریان سفری که اخیرا به تاجیکستان هم داشتیم، تأکید ما بر همآهنگی در مبارزه با تروریزم بوده، و صحبت ها و مشوره های خوبی با جانب تاجیکستان صورت گرفت.
دوستان عزیز!
برای پیگیری اهداف منطقه ای اقتصادی و امنیتی خویش، طی سال 1396 دو کنفرانس مهم منطقه ای را شاهد خواهیم بود.
اول: کنفرانس همکاری های اقتصادی منطقه ای برای افغانستان یا ریکای هفت است، که به میزبانی ترکمنستان برگزار خواهد شد. انتظار ما این است که بتوانیم در این نشست، در راستای تسریع هرچه بیشتر کارهای پروژه های کلان اقتصادی منطقه ای افغانستان محور، گام های مؤثری برداریم.
دوم: هفتمین نشست/کنفرانس وزرای امورخارجه قلب آسیا- پروسه استانبول در شهر باکو با میزبانی آذربایجان است. امیدواریم که تا برگزاری این نشست، در بحث همکاری ها در مبارزه با تروریزم در سطح منطقه، پیشرفت هایی بیشتری را داشته باشیم.
البته در راستای پیگیری اهداف دیپلوماسی اقتصادی کشور و پس از احیای معینیت اقتصادی، باید گفت که طی سال روان اولین رهنمود دیپلوماسی اقتصادی افغانستان را، برای نمایندگی های سیاسی مان در خارج از کشور، تدوین کردیم.
سوم: حوزه روابط، ما با متحدان و هم پیمانان استراتیژیک افغانستان، رهبری وزارت امورخارجه طی سال روان علاوه بر امضای اسناد و همچنان سفرهای متعددی که برای پیگیری مفاد موافقتنامه های سیاسی، امنیتی، اقتصادی به کشورهای مختلف داشته است، برگزاری موفقانه کنفرانس بروکسل و همچنان اعلام همکاری جامعه جهانی پس از سال 2017 تا سال 2020 افغانستان را، نشانه ای موفقیت دیپلوماسی حکومت وحدت ملی میداند.
حکومت وحدت ملی، در آغازین روزهای کاری اش، به کنفرانس لندن رفت و در آنجا در کنار ارائه طرح خودکفایی مالی، برنامه هایش را در چارچوب پاسخ دهی متقابل، در زمینه های حکومت داری خوب، حقوق بشر، مبارزه با فساد، تروریزم و مواد مخدر مطرح کرد.
با توجه به دست آوردهایی که حکومت وحدت ملی در این زمینه ها داشت، جامعه جهانی در کنفرانس بروکسل، بیشتر از آنچه همگان انتظار داشتند، با افغانستان اعلام همکاری کرد، و این یک دست آورد کلانی بود، که نه تنها مایه امید افغانستان، بلکه سبب یأس و نا امیدی دشمنان مردم افغانستان نیز شد.
به همین ترتیب در نشست سران کشورهای عضو ناتو در وارسا نیز، تعهد کشورهای همکار برای تداوم حمایت های مالی، لوژستیکی، آموزشی و مشوره دهی با نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان، دست آورد دیگر ما بود.
به ادامه این دست آوردها، اشتراک در نشست وزرای امورخارجه کشورهای عضو ائتلاف ضد داعش در واشنگتن، همچنان سبب تجدید تعهد همکاران بین المللی افغانستان برای حمایت های بیشتر از نیروهای امنیتی و دفاعی کشورخواهد شد.
همچنان نشست سران کشورهای عضو ناتو طی ماه آینده در بروکسل فرصت دیگریست که توقع میرود، با تعهدات بیشتر جامعه جهانی در مبارزه با تروریزم، خبرهای خوبتری برای مردم افغانستان، و خبرهای بدی برای دشمنان این مردم داشته باشد.
نمایندگان محترم رسانه ها!
در حوزه ای روابط با کشورها و سازمان های اسلامی، افغانستان در کنار اینکه منافع و مشترکات زیادی با این کشور ها دارد، همگی با تهدید مشترکی به نام تروریزم روبرو هستیم.
طی سال روان سطح روابط افغانستان با کشورهای اسلامی بیشتر از گذشته ارتقا یافته و توانسته ایم، همکاری بزرگترین سازمان اسلامی را که عبارت از سازمان همکاری های اسلامی است، بیشتر از پیش با روند صلح افغانستان جلب نماییم. در نتیجه تلاش های پیگیر وزارت امورخارجه، طی سال روان، روی برگزاری "کنفرانس بین المللی علمای جهان اسلام" پیرامون صلح در افغانستان، با سازمان همکاری های اسلامی و همچنان دولت عربستان سعودی به توافق رسیدیم. امیدواریم که هرچه زودتر شاهد برگزاری این کنفرانس در راستای کمک به صلح و ثبات افغانستان و منطقه بوده باشیم.
چنانچه همیشه تأکید کرده ایم ، جنگ و تروریزم تنها مشکل ما و تهدید علیه ما نیست، بلکه بخش بزرگی از جهان اسلام، با تهدید تروریزم مواجه بوده، و حل مشکل تروریزم در افغانستان، به نفع ثبات و امنیت در کل جهان اسلام است.
در حوزه ی روابط با سازمان ملل و دیگر سازمان های بین المللی، باید گفت که نقش سازمان ملل و اتحادیه اروپا برای جلب بیشتر همکاری های جهانی، و همچنان برگزاری موفقانه کنفرانس بروکسل و چند نوبت نشست های گروه بین المللی تماس، و سایر چارچوب های مشورتی پیرامون افغانستان، نشانه ای از تعهد آن ها به افغانستان است.
طی سال روان افغانستان رسما درخواستش را برای کاندیداتوری عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ اعلام کرده، و برای موفقیت آن در تمام سطوح به اندازه کافی تلاش صورت گرفته است.
به همین ترتیب، برای کسب عضویت در سازمان منطقه ای شانگهای و همچنان برای حضور مؤثر افغانستان در دیگر سازمان های جهانی و منطقه ای مثل ایکو و سارک به صورت هدفمندانه، گام های برداشته شده است.
در راستای حضور مؤثر افغانستان در سازمان های بین المللی بود که اوایل ماه حمل 1395 هـ ش، وزارت امورخارجه افغانستان، میزبان چهارمین اجلاس وزرای گروه، به اضافه هفت در کابل بود.
در آن کنفرانس که به هدف بحث و گفتگو پیرامون راه های رشد و توسعه کشورهای کم توسعه یافته، برگزار شده بود، وزرا و سایر مقامات عالی رتبه بیش از ۴۰ کشور و سازمان بین المللی حضور یافتند.
البته یک چیز را خدمت شما عرض کنم که، تأثیر گذاری دیپلوماسی، همیشه آنی و فوری نیست؛ به همین دلیل، گاهی به زودی متوجه تأثیر تلاش ها و اقدامات دیپلوماتیک نمی شویم، اما قطعاً تأثیرات آن عمیق و پایدار است.
حضار محترم!
لازم است از اجراآت وزارت امورخارجه در سال روان در عرصه خدمات قونسلی نیز، مواردی را یاد آوری کنم. در گام نخست سیستم توزیع پاسپورت های الکترونیکی/ماشین خوان به جای پاسپورت های دست نویس یا قلمی در همه نمایندگی های سیاسی و قونسلی افغانستان مقیم خارج فعال ساخته شد.
البته یک مشکل کلان شماری از شهروندان افغان که چند دهه قبل مهاجر شده اند، نداشتن تذکره تابعیت است. به همین خاطر، در تفاهم با وزارت امور داخله، سیستم توزیع تذکره غیابی را نیز طی سال روان در همه نمایندگی های سیاسی و قونسلی راه اندازی کردیم، تا برای هر شهروند افغان مقیم خارج که تذکره ندارد و یا تذکره اش مفقود شده، و به خاطر اخذ پاسپورت، به آن نیاز دارد، در آغاز، تذکره توزیع شود، و بعد از آن که هویت اش توسط اداره ی ثبت و احوال نفوس وزارت امور داخله تثبیت و تذکره اخذ نمود، پاسپورت الکترونیک/ماشین خوان نیز برایشان توزیع گردد.
اقدام دوم، تسریع در سیستم تثبیت هویت و تعویض پاسپورت های دست داشته ی دست نویس شهروندان افغان در کشورهای حوزه خلیج فارس، به پاسپورت های ماشین خوان است.
به خاطر حضور چند صد هزار شهروند افغان در عربستان سعودی، حوزه توزیع پاسپورت در شهر جده را با دستگاه های پیشرفته تجهیز نمودیم، تا در اسرع وقت و بعد از طی مراحل قانونی، پاسپورت های دست داشته افغان های مقیم عربستان سعودی تعویض شود.
همچنان با جمهوری اسلامی ایران گفتگوهایی را در جهت تمدید ویزه اقامت مهاجرین افغان مقیم این کشور آغاز کرده ایم و امیدواریم که هرچه زودتر مشکل مهاجرین افغان در ایران نیز حل شود.
به همین صورت، قانون امور تابعیت را در همکاری با وزارت های عدلیه و امور داخله و سایر ادارات مربوطه، تعدیل و یک بانک معلوماتی برای متقاضیان کسب، ترک و اعاده ی تابعیت، ایجاد کرده ایم.
همچنان قانون محصول خدمات قونسلی در مراحل نهایی تصویب قرار دارد، که با تصویب آن سهولت های بیشتری در عرصه خدمات قونسلی مخصوصاً طی مراحل اسناد برای اتباع جمهوری اسلامی افغانستان در داخل و خارجه کشور ایجاد می شود.
در حوزه ی مصرف بودجه، جمع آوری عواید و شفافیت در مسایل مالی نیز، کارهای صورت گرفته است.
همانگونه که عواید وزارت امور خارجه در سال مالی 1394 هـ ش افزایش داشت، در سال مالی 1395 هـ ش نیز افزایش قابل ملاحظه داشته است.
در پلان عواید سال مالی 1395هـ ش، عواید مبلغ دو ملیارد هفت صدو هفتاد و یک میلیون افغانی تعیین شده بود، اما وزارت امور خارجه تا پایان سال مالی 1395هـ ش، سه ملیارد و شش صد و چهل و یک میلیون افغانی عواید داشته است، که تزیید بیش از 31 فیصد نسبت به پلان در عواید وزارت امورخارجه را، طی سال 1395 هـ ش نشان می دهد. همچنان در مقایسه با سال 1394، در عواید وزارت امورخارجه، بیش از چهل و پنج فیصد، افزایش وجود داشته است.
در عین زمان باید گفت که وزارت امورخارجه در سال مالی 1395 هـ ش، بیش از 83 فیصد بودجه انکشافی اش را مصرف کرده است.
حوزه ی دیپلوماسی عامه،
وزارت امور خارجه با توجه به دور نمای سیاست خارجی کشور، ارتقای جایگاه کشور در سطح بین المللی را با توسل به دیپلوماسی فعال فرهنگی و عامه، نیز در دستور کار خویش قرار داده است.
توجه به ظرفیت های مهم فرهنگی، سیاسی و علمی شهروندان افغان مقیم خارج، به عنوان سرمایه های با ارزش و نمایندگان و لابی های بدون هزینه کشور، از جمله مهمترین برنامه های وزارت امورخارجه است.
به همین دلیل، طی سال روان، یک بخشی را در ریاست امور قونسلی وزارت امورخارجه به خاطر مدیریت امور شهروندان افغان، مقیم خارج ایجاد کردیم.
باور داریم که با تقویت و مدیریت خوب این بخش، از ظرفیت های خوب و چشمگیر شهروندان افغان مقیم اروپا، امریکا و کانادا، به عنوان پل مستحکمی برای رابطه دوستانه و تاثیر گذار آن ها، بر برنامه های کشورهای میزبان شان راجع به افغانستان، کارهای مثمری صورت خواهد گرفت.
از توجه تان سپاس