متن سخنرانی خانم اول جمهوری اسلامی افغانستان ،کنفرانس بروکسل

کابل باختر 14 میزان
متن سخنرانی خانم اول جمهوری اسلامی افغانستان ،کنفرانس بروکسل
۴ – اکتوبر – ۲۰۱۶
بسم الله الرحمن الرحیم
حضار گرامی!
السلام علیکم و رحمة الله و برکاته!
یک ماه قبل تصویری از یک صالون روشن را برایم نشان دادند که قطاری از دختران جوان با دقت زیاد به سخنان استاد شان در رابطه به امتحان، گوش فرا میدادند. شخصی که این تصویر را برایم نشان داد یک شخص مدبری بود. او گفت: زمانیکه در سال ۲۰۰۲ به کابل برگشت نمودم، هیچ دختر خانمی با درجه تحصیلی بکلوریا نیافتم تا منحیث سکرتر خویش  استخدام نمایم ولی حال بعد از ۱۵ سال مشاهده مینمایم که ۶۰۰ دختر جوان افغان که لیسانس هستند به پروگرام های آموزشی یک ساله مدیریت شهری اشتراک مینمایند، تعجب نمودم و حتی چشمانم پر از اشک شد.
این یکی از مثال هایی است که نشان دهنده انکشاف وضعیت زنان در افغانستان میباشد. یقیناً‌ امروز در بخش های مختلف با داشتن تعداد زیادی از خانم ها و دختر خانم های عالم، دانا و کارفهم به خود میبالیم.
در ماه می، سومین سمپوزیم بین المللی را در رابطه به توانمندسازی زنان افغان در کابل برگزار نمودیم. (بلی! موضوع توانمند سازی زنان افغان که برای یک مدت مورد بحث بود. در این رابطه از همکاری های جامعه جهانی به ویژه ایالات متحده امریکا و کشور شاهی ناروی اظهار سپاس مینماییم. میتوانید مستند کوتاه سمپوزیم را که در دهلیز بیرون به نمایش گذاشته اند مشاهده نمایید).
در این سمپوزیم جایگاه زن در اسلام، زنان قضا و عدالت، زنان تعلیم و تربیه و معارف، زنان صحت و سلامت، زنان و سیاست، زنان در رسانه ها، زنان و اقتصاد، زنان صلح و امنیت و زنان و فرهنگ از جمله موضوعاتی بود که توسط ۱۰ پنل مختلف مورد بحث قرار گرفت واضافه تر از ۴۵ زن متخصص افغان در رابطه به این موضوعات بحث و مناظره نمودند و به سوالات اشتراک کنند گان که از کابل و سایر ولایات در این سمپوزیم اشتراک نموده بودند و تعداد شان به ۳۰۰ تن میرسید، جواب ارائه نمودند.
تمام این انکشافات توسط اراده سیاسی حکومت وحدت ملی افزایش یافته است تا نه تنها کیفیت زندگی زنان افغان بلکه کیفیت زندگی هر شهروند افغان بهبود یابد. حکومت افغانستان کوشش های زیادی روی ساختن زیربنا ها دارد تا نیاز های اساسی شهروندان را فراهم سازد.
در سراسر کشور بند ها ساخته شده تا همه به آب و انرژی کافی برق دسترسی داشته باشند. مصؤنیت غذایی و اعتماد به محصولات داخلی از جمله اهداف مهم وزارت خانه های مربوط را تشکیل میدهد. در عین زمان سعی میگردد تا پدیده رایج بی قانونی، فساد و خشونت؛ توسط حاکمیت قانون و ریفورم های سیستم قضایی جوابگوی مشکلات شهروندان گردد تا از حق شهروندان حمایت صورت گیرد. 
شما شاید تعجب کنید که چرا من بیشتر روی وضعیت عمومی در افغانستان صحبت مینمایم در حالیکه موضوع مورد بحث این پنل توانمند سازی اقتصادی زنان است زیرا توانمند سازی زنان از لحاظ اقتصادی بصورت جداگانه بوجود نیامده چون زنان بخشی از جامعه عظیم افغانستان را تشکیل میدهند و یا به عباره دیگر نصف جامعه افغانستان را زنان تشکیل میدهند و توانمندسازی آنها نیز در میان همین جامعه بزرگ صورت میگیرد.
یک نکته مهم توسط نماینده شبکه انکشافی آغا خان در جلسه یک ماه قبل بورد مشترک هماهنگی و نظارتی در کابل مطرح گردید. بعد از برگشت از سفر شغنان که یک ولسوالی ناامن در شمال ولایت بدخشان میباشد وی برایم چنین بازگو کرد: (زنان برای ما در رابطه به تغییراتی که در اثر آمدن برق در زندگی شان رونما گردیده معلومات دادند و اضافه کردند که حالا دیگر ۴ ساعت وقت خویش را برای جمع آوری خس و خاشاک برای طبخ و تسخین و سایر ضروریات اساسی به مصرف نمیرسانند. حال آنها این زمان را برای فعالیت های موثر چون برقراری ارتباطات اجتماعی و خانواد گی به مصرف میرسانند).
وی همچنان تاکید نمود که رابطه بین دسترسی به انرژی برق و توانمندی اقتصادی زنان شرط اساسی است) با در نظرداشت این موضوع، دسترسی خانم ها به برق نه تنها باعث فراهم شدن زمینه کاری برای آنها میشود، بلکه میتوانند فرصت های زیادی برای کار های موثر و فعالیت های پر درآمد داشته باشند.
***
چرا ما همه به توسعه و تقویت نقش و سهمگیری زنان افغان در اقتصاد جامعه مایل هستیم؟ مانند سایر ممالک جهان، زنان افغان نیز قربانیان چندین دهه جنگ و ویرانی بودند. برعلاوه متحمل شدن خسارات فزیکی، جایگاه خویش را در جامعه از دست داده اند، حق عزت و احترام و تا جاییکه حق انسان بودن را از دست داده اند. آنها با دستیابی به فرصت ها میتوانند منحیث یک شخص موثر در توسعه کشور، دوباره جایگاه خویش را در خانواده و جامعه بدست بیاورند.
در واقع با وجود انکشافاتی که از قبل در قسمت زنان بوجود آمده، هنوز هم ما ادعای آنرا کرده نمیتوانیم که سهمگیری زنان افغان در فعالیت های اقتصادی به اوج خود رسیده است. رقم اخیری که از سروی بنیاد آسیایی بدست آمده فیصدی خانم هایی که در فعالیت های پر منفعت و عایدات خانواده خویش همکاری دارند به ۲۴٪ میرسد.
برای رسیدن به خودکفایی اقتصادی خانم های افغان با موانع زیادی مواجه اند. بسیاری از آنها از حقوق قانونی خویش اگاهی ندارند، حتی از حق اسلامی شان برای فراگیری تعلیم و تربیه، میراث و داشتن استقلالیت اقتصادی آگاهی کامل ندارند زیرا همه چیز را از پدران و شوهران خویش به ارث برده اند در حالیکه قرآن کریم در رابطه به هر سه بخش حقوق زنان احکام مشخص دارد.
تقریباً ۸۰٪ از خانم ها از حق سواد و مهارت های حساب بی بهره اند. تعداد کثیری از آنها به شناخت حقوقی خویش از جمله کارت تولد و نکاحنامه دسترسی ندارند چی رسد به اینکه به کارت هویت و اسناد ضروری دسترسی داشته باشند تا بتوانند منحیث یک شخص قانونی عرض اندام نمایند و تجارت داشته باشند، برای گرفتن قرضه تقاضا نمایند و انتقالات تجارتی خویش را انجام دهند.
تعداد کمی از خانم ها به ترانسپورت دسترسی دارند و برای رفتن به بازار و یا یک منطقه باید به وسایط قابل دسترس و رضایت خویشاوندان خویش متکی باشند. همچنان تعداد کمی از خانم ها در رابطه به پیچید گی تجارت (ارزیابی مارکیت ها برای تجمع منابع، تنظیم پلان های درازمدت تجاری، حفظ موجودی، تنظیم پالیسی معاشات، تنظیم حسابدهی استهلاکات و غیره ) آموزش دیده اند.
ولی در میان خانم های افغان نباید قشر آسیب پذیر و نیازمند آنها را از یاد برد زیرا آنها نیاز به توجه خاص ما دارند، بطور مثال:
• تعداد روز افزون خانم هایی که در اثر حملات تروریستی و یا شهید شدن عساکر بیوه میشوند
• از جمله ۲.۵ فیصد خانم های دارای معلولیت
• ازجمله خانم هایی که مشمول یک میلیون بیجاه شدگان سیلی از مهاجرین عودت کننده اند.
• در اخیر ولی نه اخرین، زنانی که در مناطق دور افتاده و ناامن زندگی میکنند.
ده روز قبل، حین افتتاح برنامه میثاق شهروندی که مکمل پروگرام همبستگی ملی میباشد، نمایندگان ولایات مختلف دادخواهی میکردند و میگفتند: (لطفاً نا امنی را بهانه کرده ما را از خدمات محروم نسازید! ما هم شهروندان این کشور هستیم و ما نیز حق دسترسی به تعلیم و تربیه، صحت و پروگرام های انکشافی داریم.)
غرض حل این چالش ها، حکومت وحدت ملی به منظور توانمندی زنان از نگاه اقتصادی مسوده پلان ملی را ترتیب داده اند که بیانگر اولویت پالیسی ها با هدف اعتماد به نفس مییاشد. من باور دارم که وزارت محترم مالیه کوشش های زیادی بخرچ میدهد تا در اوایل سال ۲۰۱۷ این پروگرام براه انداخته شود که جزئیات بیشتر آنرا در بحث های پنل خواهیم شنید.
تقاضای من از جامعه کمک کننده بین المللی این است تا پروژه ها و پروگرام های خویش را با پلان ملی مطابقت و یکجا سازند تا همه در یک مسیر روان باشیم و با هماهنگ ساختن پروسه ها نتیجه قوی بدست خواهد آمد.
امیدوار هستم که در آینده نزدیک تمام دفاتر موسسات کمک کننده بین المللی که در طبقه دوم وزارت امور زنان موقعیت دارد تلاش نمایند تا برای از بین بردن انجام کار های تکراری همکاری نمایند. من میدانم که هر موسسه کمک کننده به ماهیت منابع و ظرفیت های بشری خویش مقید و محدود به قوانین اظهار شده خویش میباشند ولی آیا این دلیل شده میتواند تا همه منابع را با هم شریک نساخته و یکجا با هم کار نکرد؟ و یا به عباره دیگر اجازه دهید تا کمک های جامعه جهانی مناسب با نیاز های خانم های افغان باشد نه به اساس ظرفیت های موسسات کمک کننده.
همچنان فراموش نباید کرد اهدافی که برای سال های ۲۰۱۶ الی ۲۰۳۰ توسط ملل متحد تعیین گردیده باید اهداف انکشافات دایمی را در بر داشته باشد.
قسمیکه قبلاً یادآور شدم، زمان آن رسیده تا باید با زنان رهبر افغان منحیث یک شریک رفتار شود و دانش واقعی را از طریق پروگرام های آموزشی درازمدت و رهنمایی های لازم برایشان بیآموزانیم.  همچنان اجازه دهید تا آنها ساختار های پایدار برای خود بسازند و از مدل های بی ثبات چون NGO ها بپرهیزند زیرا آنها به طور دوامدار نیاز به بودجه اضافی دارند که در عدم موجودیت بودجه این چنین ادارات از بین میروند.
بیایید که تمام نیروی خود را یکجا ساخته و یک افغانستان مرفه بسازیم تا در آن زنان و مردان در فضای صمیمیت و احترام به یکدیگر زندگی نمایند.